Raadhuis
De grietenij van Gaasterland:
Vroeger noemde men een gemeente een Grietenij. Balk ligt tegenwoordig in de gemeente
Gaasterland-Sleat. Vroeger bestonden er andere namen voor deze gemeente. Zo
kwam er voor 1300 de naam Suthergo dit is een verkleind graafschap. Deze hield
op te bestaan door de opkomst van grotere graafschappen zoals de Zeven Wolden
en Westergo. Rond het jaar 1300 werd de naam Geesterlandt gebruikt voor
de gemeente. De bewoners werden Gaastmanne genoemd (bewoners van de gaasten-zandheuvels).
Rond 1505 gebruikte een Friese historische schrijver de naam Gaest luyden.
Vanaf 1510 is er een lijst bekend met de 28 grietmannen die tot 1853 deze post bekleedden.(burgermeester)
Oorsponkelijk zat het grietenijbestuur(gemeenteraad) in Harich. Sinds de 16e
eeuw is Balk, dat zich erg ontwikkeld had, de plaats geworden waar zich de
grietenij van de gemeente bevond. Grietman Obbe Obbes nam het besluit tot het
bouwen van een weerhuis of rechtshuis in Balk. In 1615 werd dit gebouw in
gebruik genomen.
Tot 1795 werd hier door grietmannen samen met 3 rechters rechtgesproken. Zij mochten
overigens alleen lichte straffen uitdelen zoals het zetten op water en brood,
aan de kaak stellen of een korte gevangenisstraf en een geldboete opleggen tot
maximaal 12 gulden. Onder de trap is nog steeds het houne gat aanwezig waarin door
de politie tijdelijk mensen werden opgesloten.
Het Raadshuis is in de loop der eeuwen letterlijk en figuurlijk het middelpunt
geweest van het bruisende leven in Balk. Door de centrale ligging langs de Luts
en het drukke kruispunt heeft het in renaissance stijl opgetrokken gebouw veel
aandacht naar zich toe weten te treken.
Tegenwoordig heeft het eigenlijk alleen nog een symbolische waarde voor het sluiten van huwelijken
en het houden van raadsvergaderingen. In 1953 heeft de gemeente plaatsgenomen
aan de overzijde van de weg waar ze het gemeentehuis staat en de politie is er
uit vertrokken in 1972 toen het een eigen politiebureau kreeg.
Maak jouw eigen website met JouwWeb